Grono doktorów honoris causa Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego powiększyło się o kolejną wybitną postać. Prof. Zdzisław Machoń jest absolwentem farmacji Uniwersytetu Wrocławskiego oraz chemii Politechniki we Wrocławiu. Dorobek naukowy prof. Machonia obejmuje ponad 90 prac naukowych doświadczalnych, 5 prac monograficznych, 51 patentów i zgłoszeń patentowych oraz ponad 30 komunikatów naukowych. Za największe osiągnięcie profesora można uznać otrzymanie p-chlorofenyloamidu kwasu 5-benzoiloamino-3-metylo-4-izotiazolokarboksylowego (ITCL) i wprowadzone go do lecznictwa jako oryginalnego polskiego leku przeciwwirusowego o nazwie Vratizolin. Badania pochodnych izotiazolopirymidyny przyniosły efekt w postaci związku o bardzo silnym działaniu przeciwnowotworowym (IP -10). Związek ten przeszedł badanie przedkliniczne, a je go wysoką aktywność potwierdził przeciwnowotworowy Ośrodek Badawczy w Bethesda USA, który zakwalifikował go do badań klinicznych.
Uroczystość otworzył Rektor Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu - prof. Piotr Ponikowski. Po powitaniu oddał głos dr hab. Joannie Kolmas, Dziekan Wydziału Farmaceutycznego WUM, która poprowadziła uroczystość. Dziekan, dziękując Rektorowi Ponikowskiemu, mówiła: - Cieszę się, że wręczenie dyplomu doktora honoris causa mogliśmy zorganizować w miejscu, które jest tak bliskie Profesorowi Machoniowi. Następnie zaprosiła prof. Zbigniewa Gacionga, Rektora WUM, do wygłoszenia przemówienia.
- Dziś spotyka mnie podwójny zaszczyt, uczestniczyć w dzisiejszej uroczystości wręczenia tytułu doktora honoris causa Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego profesorowi Zdzisławowi Machoniowi. Po pierwsze, spotykamy się, by uhonorować człowieka, badacza, naukowca, którego zasługi dla polskiej farmacji są nie do przecenienia. Po drugie, choć podczas całej swojej kariery naukowej profesor związany był ze swoją macierzystą uczelnią – Uniwersytetem Medycznym we Wrocławiu, pozostawił trwały ślad w naszej Alma Mater - Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Jego współpraca z wydziałem farmaceutycznym naszej uczelni, a w szczególności z Katedrą Technologii Chemicznej Środków Leczniczych, polegała nie tylko na organizacji licznych wspólnych seminariów, ale też badaniach technologii wytwarzania leków oraz badaniach klinicznych na naszym uniwersytecie. Ta współpraca trwała przez trzy owocne dekady – mówił prof. Zbigniew Gaciong, Rektor WUM.
Oficjalne nadanie tytułu najwyższej godności akademickiej poprzedziła laudacja wygłoszona przez prof. Jadwigę Turło, kierownik Katedry Technologii Leków i Biotechnologii Farmaceutycznej WUM, promotor przyznania tytułu. - Działania profesora Machonia na rzecz Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego wykraczają daleko poza ramy zwykłej współpracy akademickiej – mówiła prof. Turło, odczytując laudację.
Prof. Machoń inicjował wspólne seminaria naukowe kierowanej przez niego Katedry Chemii Organicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu i Katedry Technologii Chemicznej Środków Leczniczych WUM. Kierował również współpracą obu jednostek w ramach Centralnego Programu Badawczo Rozwojowego (CPBR) oraz współpracował w badaniach nad opracowaniem technologii wytwarzania denotiviru na Wydziale Farmaceutycznym WUM. We współpracy z WUM prowadzone były również badania kliniczne denotiviru. Profesor był inicjatorem rozwijania w kraju nowej dyscypliny naukowej jaką była chemia medyczna oraz utworzenia Sekcji Chemii Medycznej Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Prowadził w tej dziedzinie seminaria naukowe dla zainteresowanych pracowników WUM. Profesor przyczynił się w istotnym stopniu do rozwoju kadry naukowej Katedry Technologii Chemicznej Środków Leczniczych WUM. Profesor nie tylko recenzował kilka prac habilitacyjnych pracowników katedry, ale przede wszystkim opracował i wspierał praktyczne wykorzystanie jego technologii organicznych do wytworzenia na WUM półproduktów do syntezy nowych związków. Związki te zostały wykorzystane, w badaniach pracowników WUM, do syntezy substancji czynnych potencjalnych leków. Szczególną zasługą profesora dla Wydziału Farmaceutycznego WUM jest inicjatywa ustanowienia Medalu i nagrody im. Profesora Stanisława Binieckiego dla młodych pracowników naukowych za szczególne osiągnięcia w dziedzinie farmacji i chemii medycznej.
- Z uwagi na wybitne osiągnięcia naukowe profesora i dorobek naukowy w dziedzinie farmacji, chemii medycznej i rozwoju badań nad lekiem, zwieńczone odkryciem nowego leku oraz z uwagi na szczególne zasługi dla Wydziału Farmaceutycznego WUM, z ogromną przyjemnością przedłożyłam Senatowi WUM wniosek o przyznanie panu profesorowi Zdzisławowi Machoniowi stopnia doktora honoris causa Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – podsumowała prof. Turło, kończąc mowę pochwalną.
Następnie Dziekan Wydziału Farmaceutycznego odczytał łacińską treść dyplomu doktora honoris causa i wraz z Rektorem prof. Zbigniewem Gaciongiem oficjalne wręczyła go prof. Machoniowi. Po wręczeniu z mównicy posypały się kolejne wyrazy uznania i gratulacje, w tym od Rektora UM we Wrocławiu, dr hab. Marcina Mączyńskiego, dziekana Wydziału Farmaceutycznego UM we Wrocławiu i dr hab. Bożeny Karolewicz, prezes Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Dr hab. Joanna Kolmas przeczytała również list z gratulacjami od prof. Bożenny Gutkowskiej, emerytowanej profesor naszej uczelni przez wiele lat związanej z Wydziałem Farmaceutycznym WUM.
Po odebraniu zaszczytnego tytułu nowy doktor honoris causa wzruszony wygłosił przemówienie, w którym opowiedział o swoich początkach w poszukiwaniu substancji leczniczych. Zarysował historię współpracy z lekarzem Henrykiem Mierzeckim przy izolacji z odpadów rafineryjnych kwasów naftalenosulfonowych i poszukiwania w nich czynników aktywnych o działaniu antybakteryjnym.
Z ramienia WUM w uroczystości, prócz prof. Zbigniewa Gacionga, Rektora, dr hab. Joanny Kolmas Dziekan Wydziału Farmaceutycznego oraz promotor doktoratu - prof. Jadwigi Turło, udział wzięli prof. Grzegorz Nałęcz-Jawecki, przewodniczący Rady Dyscypliny Nauk Farmaceutycznych, kierownik Zakładu Badania Środowiska WUM oraz recenzent doktoratu - prof. Andrzej Kutner z Zakładu Bioanalizy i Analizy Leków WUM.
Oprawę muzyczną wydarzenia zapewnił Chór Medici Cantantes Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu pod dyrekcją Magdaleny Lipskiej.
Tytuł doktora honoris causa WUM został nadany prof. Machoniowi przez Senat naszej uczelni 26 października 2020 r., jednak ze względu na pandemię koronawirusa uroczyste nadanie tytułu nie było możliwe.
