O priorytetach polskiej prezydencji w Radzie UE – debata na WUM

Konferencja była podsumowaniem cyklu debat „Droga do prezydencji”. W trakcie wydarzenia zaprezentowano Białą Księgę, czyli dokument stanowiący zbiór komentarzy i opinii poświęconych priorytetom polskiej prezydencji w Radzie UE. Odbyło się pięć paneli dyskusyjnych, w których wzięło udział ponad 40 ekspertów. Gościem honorowym był Lech Wałęsa.

Konferencję otworzyła Małgorzata Bogusz, prezes Instytutu Rozwoju Spraw Społecznych, a przemówienie honorowe wygłosił prof. Rafał Krenke, rektor WUM.

– Prezydencja w Unii to przywilej, ale i ogromna odpowiedzialność, jaką przyjmujemy na siebie co 14 lat. Jednak mniejsze składowe tej odpowiedzialności niesiemy na swych barkach na co dzień – jako lekarze, nauczyciele, politycy, naukowcy, przedsiębiorcy, działacze społeczni. Mottem naszej prezydencji w roku 2025 jest „Bezpieczeństwo Europy”. Jeśli pojęcie bezpieczeństwa rozłożymy na różne jego obszary, to z pewnością bezpieczeństwo zdrowotne jest jednym z najważniejszych – mówił profesor Krenke.

Przemówienia honorowe wygłosili również Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (pion ds. Unii Europejskiej) oraz Katarzyna Kacperczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia. Obie odnosiły się do Białej Księgi, doceniając wagę dokumentu i dziękując za ogrom włożonej weń pracy. 

Biała Księga 

Dokument ten stanowi zbiór komentarzy i opinii na temat priorytetów polskiej prezydencji. Na 300 stronach znajdują się wypowiedzi 141 osób. Podczas konferencji Białą Księgę prezentował prof. Bolesław Samoliński, kierownik Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego WUM.

– Biała Księga polskiej prezydencji to unikatowy dokument. Powstała na podstawie debat i dwuletniej pracy Instytutu Rozwoju Spraw Społecznych. My, jako WUM, również byliśmy w to zaangażowani. W Białej Księdze są wizje, poglądy, opinie i wiedza przedstawiona przez różnych interesariuszy systemu ochrony zdrowia – mówił profesor Samoliński. – Mamy tu zatem różne punkty widzenia, zarówno klinicystów jak i organizacji pozarządowych, ale też polityków. To zderzenie różnych środowisk, różnych wypowiedzi daje bardzo ciekawe spojrzenie na to, gdzie się aktualnie znajdujemy w problematyce zdrowotnej i w naszym kraju, i w UE. Białej Księgi nie czyta się jak książki beletrystycznej, ją się studiuje, ona wymaga refleksji.

Do Białej Księgi odniósł się również dr Adam Jarubas, przewodniczący Komisji Zdrowia Publicznego (SANT) Parlamentu Europejskiego. 

– Natura białych ksiąg jest taka, że zazwyczaj są one fundamentem do projektowanej reformy. Trzeba zastrzec, że europejska polityka zdrowotna jest czymś, co się rodzi. Podobnie jak europejska polityka obronna. Nie mamy silnego zakotwiczenia dla obu tych polityk w traktatach. Wymusza je życie, sytuacje takie jak wojna, czy kryzysy zdrowotne np. COVID. To one spowodowały, że w Parlamencie powstała pierwsza już legislacyjna Komisja Zdrowia Publicznego, której mam zaszczyt przewodniczyć. Obecnie wiele się dzieje w obszarze ochrony zdrowia. Polska prezydencja ma tutaj swoją bardzo aktywną rolę. A w czasie jej trwania będzie przyjmowanych wiele legislacji. Biała Księga jest wkładem intelektualnym, który będzie mam nadzieję wykorzystany nie tylko przez polskich specjalistów – ale również europejskich.

Najważniejsze wyzwania

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, szeroko rozumiane zdrowie publiczne, cyfryzacja opieki zdrowotnej i bezpieczeństwo lekowe – to priorytety naszej prezydencji. Na tematy z nimi związane przez wiele godzin dyskutowali eksperci. 

Podczas pierwszej sesji zatytułowanej "Polska prezydencja jako otwarcie nowego cyklu instytucjonalnego w dyskusji o zdrowiu w UE" – zastanawiano się m.in. nad tym, co zrobić, by w Europie pacjenci byli leczeni według takich samych standardów postępowania. Tak już jest w wypadku hematologii dziecięcej. Pojawił się również temat profilaktyki w chorobach kardiologicznych. 

Profilaktyce i edukacji zdrowotnej został poświęcony cały drugi panel. Otworzył go Wojciech Konieczny, sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia, a uczestniczyli m.in. dr Nino Berdzuli, przedstawicielka WHO w Polsce oraz prof. Jean Bousquet, profesor honorowy pulmonologii na Uniwersytecie w Montpellier w Francji. Mówiono o dostępie do wyrobów tytoniowych, o profilaktyce w aspekcie zanieczyszczenia środowiska, a także o skutecznych metodach komunikacji w edukacji zdrowotnej. 

Kolejna dyskusja skupiała się wokół pytania, czy obywatele UE będą zabezpieczeni w leki i wyroby medyczne. Tu pojawił się m.in. wątek tzw. pakietu farmaceutycznego – nierewidowanego od 20 lat – który warunkuje dostęp do leków i terapii. 

Był również panel poświęcony bezpieczeństwu kobiet w kontekście ich praw seksualnych i reprodukcyjnych. Natomiast ostatnia dyskusja dotyczyła planów zdrowia dla Europy. Specjaliści zastanawiali się, czy Europejski Plan Walki z Rakiem powinien być inspiracją do powstawania analogicznych planów w poszczególnych dziedzinach medycyny.

Na końcu konferencji wystąpił gość specjalny Lech Wałęsa. W swoim wystąpieniu wrócił do czasów „Solidarności”, a w rozmowie z Małgorzatą Bogusz zdradził, co robić, by pozostawać w tak dobrej formie przez długie lata.

Organizatorami wydarzenia byli Instytut Rozwoju Spraw Społecznych oraz Warszawski Uniwersytet Medyczny. Rektor Rafał Krenke zapytany o rolę WUM w tym wydarzeniu odpowiedział:

– Bardzo się cieszę, że ta konferencja może się odbywać właśnie tutaj w murach Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jesteśmy jedną z największych uczelni medycznych w Polsce i najstarszą akademicką uczelnią w naszej stolicy. Korzystając z doświadczeń, z naszej historii i akademickiej tradycji, staramy się działać na rzecz przyszłych pokoleń. Chcemy dbać nie tylko o „bieżące” o zdrowie naszych pacjentów, ale również o ich dobrostan w kolejnych latach i przyszłych pokoleniach. 
 

W konferencji oprócz osób wymienionych w tekście udział wzięli m.in.: prof. Maciej Banach, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego; Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta, prof. Alicja Chybicka, poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Chorób Rzadkich, prof. Piotr Czauderna, przewodniczący Rady do spraw Ochrony Zdrowia przy Prezydencie RP, dr Beata Małecka-Libera, przewodnicząca Senackiej Komisji Zdrowia, dr Andrzej Ryś, Principal Scientific Adviser, Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności Komisji Europejskiej (DG SANTE), dr Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, wiceprzewodnicząca Rady do spraw Zdrowia Psychicznego przy Ministerstwie Zdrowia, prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz, konsultant krajowa w dziedzinie epidemiologii, prof. Miłosz Parczewski, konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych, prof. Piotr Rutkowski, przewodniczący Zarządu Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, przewodniczący Zespołu Ministra Zdrowia ds. Narodowej Strategii Onkologicznej, prof. Piotr H. Skarżyński, Członek-Założyciel Światowego Forum Słuchu przy WHO, Ekspert WHO, dr Grzegorz Cessak, prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, prof. Violetta Skrzypulec-Plinta, kierownik Katedry Zdrowia Kobiety oraz Zakładu Zdrowia Reprodukcyjnego i Seksuologii ŚUM w Katowicach, dr Andrzej Depko, konsultant krajowy w dziedzinie seksuologii, dr Agnieszka Gorgoń-Komor, senator Rzeczypospolitej Polskiej, Senacka Komisja Zdrowia, Społecznego, prof. Urszula Demkow, podsekretarz stanu, Ministerstwo Zdrowia, prof. Janina Stępińska, dyrektor Narodowego Instytutu Kardiologii, prof. Brygida Kwiatkowska, konsultant krajowa w dziedzinie reumatologii.