Naukowcy z WUM wśród laureatów konkursów NCN

Dzięki dofinansowaniu od Narodowego Centrum Nauki w ramach konkursu SONATA 20 i OPUS 28 badaczki i badacze z naszej uczelni zrealizują innowacyjne projekty. Wszystkie dotyczą ważnych obszarów współczesnej medycyny.

W konkursie SONATA 20 do finansowania zakwalifikowano 207 projektów z 1179 wniosków, a na liście rankingowej OPUS 28 znalazły się 234 projekty z 1823 wniosków, które wpłynęły do konkursu.

Jakie projekty otrzymały dofinansowanie

Nowe podejście do prewencji włośnicy
Dr inż. Anna Stachyra z Zakładu Biologii Ogólnej i Parazytologii WUM otrzymała dofinansowanie na projekt dotyczący opracowania wielo antygenowej szczepionki przeciwko Trichinella spiralis i Trichinella britovi, gatunków pasożytniczego nicienia powodującego włośnicę. Opracowana szczepionka mogłaby znaleźć zastosowanie u najbardziej narażonych na zarażenie grup zwierząt, w tym świń, psów myśliwskich, zwierząt łownych, a w razie potrzeby także u ludzi. Ponadto badania te pozwolą znacznie lepiej zrozumieć molekularne aspekty włośnicy takie jak interakcje żywiciel-pasożyt, immunomodulacja i sposób działania szczepionki. Kwota dofinansowania projektu z NCN wyniosła 1 213 160 zł. Konsorcjantem WUM w tym projekcie będzie Uniwersytet Warszawski.

Zwiększenie wiedzy o patogenezie i diagnostyce zapalenia mięśnia sercowego
Prof. Krzysztof Ozierański z I Katedry i Klinika Kardiologii otrzymał dofinansowanie na projekt dotyczący występowania genomów wirusów, histologicznych i immunohistochemicznych cech zapalenia mięśnia sercowego w miokardium oraz częstości serologicznych cech zapalenia mięśnia sercowego u pacjentów bez wywiadu chorób zapalnych serca i kardiomiopatii. Wyniki badań zwiększą wiedzę oraz zakwestionują paradygmat w zakresie klinicznej istotności wirusów kardiotropowch w biopsji mięśnia serowego, poprzez zbadanie częstości ich występowania oraz ich ilości u pacjentów bez ZMS i/lub kardiomiopatii w wywiadzie. Co więcej, zweryfikowana zostanie częstość występowania AHA, zmian stężeń poszczególnych cytokin, miRNA oraz zmian w ekspresji wybranych genów w bioptatach w tej samej grupie pacjentów. Przełoży się to na zwiększenie wiedzy dotyczącej istotności klinicznej tych parametrów oraz ich roli w patogenezie i diagnostyce ZMS. Kwota dofinansowania projektu z NCN wyniosła 2 123 482 zł. Konsorcjantem WUM w tym projekcie będzie Śląski Uniwersytet Medyczny w  Katowicach.

Nowe informacje na temat mechanizmów biologicznego działania kuklika pospolitego (Geum urbanum)
Dr inż. Aleksandra Kruk ze Środowiskowego Laboratorium „Microbiota Lab” otrzymała dofinansowanie na projekt dotyczący oceny potencjału Geum urbanum w zapobieganiu dysbiozie i związanej z nią proliferacji patogenów jamy ustnej. Hipoteza projektu zakłada, że garbniki zawarte w Geum urbanum korzystnie wpływają na różnorodność mikrobioty, hamują rozwój Streptococcus mutans i Porphyromonas gingivalis oraz wpływają na wytwarzanie peptydów przeciwdrobnoustrojowych przez komórki nabłonka jamy ustnej. Weryfikacja postawionych hipotez poszerzy wiedzę i dostarczy nowych informacji na temat mechanizmów biologicznego działania Geum urbanum, jego interakcji z ludzką mikrobiotą oraz nabłonkiem jamy ustnej. Może mieć to ogromne znaczenie w opracowaniu nowych, skutecznych strategii terapii i zapobiegania rozprzestrzeniania się bakterii chorobotwórczych w jamie ustnej, a tym samym w całym organizmie, opartych na ponownym wprowadzeniu do obrotu leków stosowanych w przeszłości. Kwota dofinansowania projektu z NCN wyniosła 1 859 146 zł.

WUM jako konsorcjant
WUM jest konsorcjantem w projekcie pt. „Biotechnologiczna metoda otrzymywania 8-prenylnaringeniny do zastosowań w leczeniu schorzeń skóry o podłożu zapalnym”, który otrzymał dofinansowanie w wysokości 1 197 430 zł.  Liderem projektu jest Politechnika Warszawska. Częścią projektu, za którą odpowiedzialna jest nasza uczelnia, pokieruje dr Weronika Skowrońska z Katedry i Zakładu Biologii Farmaceutycznej.
Potencjalnym długoterminowym efektem projektu jest opracowanie nowatorskich preparatów na bazie chmielu do leczenia zapalnych chorób skóry, wytwarzanych metodą ekstrakcji nadkrytycznej. Jest to szczególnie istotne, gdyż zastosowanie płynów w stanie nadkrytycznym wpisuje się w założenia „Zielonej Chemii” i sprzyja realizacji idei zrównoważonego rozwoju, a w szczególności pozwala na ograniczenie zużycia zasobów naturalnych, a także zmniejszenie obciążenia środowiska.

WUM jest także konsorcjantem w projekcie pt. „Zaburzenia metabolizmu zaangażowane w patogenezę choroby związanej z mutacjami genu PACS2”, który otrzymał dofinansowanie w wysokości 4 971 565 zł. Liderem projektu jest Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk. Częścią projektu, za którą odpowiedzialna jest nasza uczelnia pokieruje dr hab. Krzysztof Szczałuba z Zakładu Genetyki Medycznej, Centrum Doskonałości WUM ds. Chorób Rzadkich i Niezdiagnozowanych. Konsorcjantem jest też Uniwersytet Medyczny w Białymstoku.
Projekt ma potencjalnie ogromne znaczenie dla przyszłych badań klinicznych mających na celu poszukiwanie biomarkerów i możliwych cząsteczek, które mogłyby znaleźć zastosowanie w leczeniu zaburzeń związanych z mutacjami w genie PACS2.

Ostatnim projektem, w którym WUM jest konsorcjantem jest projekt „Biosensory SERS/DEP wykorzystujące aptamery do analizy proteomicznej pęcherzyków zewnątrzkomórkowych guzów gruczołów ślinowych: w kierunku nowatorskiej diagnostyki nowotworowej”, który otrzymał dofinansowanie w wysokości 3 308 018 zł. Liderem projektu jest Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk. Częścią projektu, za którą odpowiedzialna jest nasza uczelnia pokieruje dr hab. Wojciech Kukwa z Kliniki Otorynolaryngologii.
Wyniki badań uzyskane w projekcie pozwolą na opracowanie nowej metody izolacji, identyfikacji, ilościowego oznaczania i charakterystyki molekularnej EVs, zapewniając możliwość „płynnej biopsji” w czasie rzeczywistym, która otwiera nowe możliwości dla diagnostyki nowotworów. W przyszłości wyniki projektu ułatwią monitorowanie wyników klinicznych pacjentów.