Na X Warszawskie Dni Promocji Zdrowia zaprosiło Studenckie Koło Naukowe Zdrowia Publicznego i Zakład Zdrowia Publicznego, we współpracy z Fundacją Obywatele Zdrowo Zaangażowani. Wykład wprowadzający wygłosiła senator RP dr Beata Małecka-Libera, zaś wykład inaugurujący dr hab. Paweł Koczkodaj z Zakładu Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Nowotworów, w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Państwowym Instytucie Badawczym. Następnie odbyły się trzy panele dyskusyjne z udziałem specjalistów z różnych obszarów zdrowia publicznego, sesja posterowa oraz warsztaty.
Znaczenie Warszawskich Dni Promocji Zdrowia
- Konferencja jest unikatowa, ponieważ do naszych paneli zapraszamy praktyków, którzy realizują działania za zakresu zdrowa publicznego, przede wszystkim poprzez edukację i promocję zdrowia. Konferencja wyróżnia się także tym, że o tematyce zdrowia publicznego mówią również absolwenci tego kierunku, a nie tylko przedstawiciele profesji medycznych, co jest podkreśleniem znaczenia zawodu promotora zdrowia – wyjaśniał na otwarciu dr hab. Dominik Olejniczak z Zakładu Zdrowia Publicznego, opiekun SKN Zdrowia Publicznego.
Na wagę wydarzenia wskazała również, reprezentująca kolegium rektorskie, prof. Dorota Olczak-Kowalczyk, prorektorka ds. personalnych i organizacyjnych.
– Jako uczelnia czujemy się zobowiązani do wsparcia takich inicjatyw, które nie tylko promują zdrowie, ale także angażują społeczeństwo do aktywnego udziału w budowaniu zdrowszej przyszłości – podkreśliła profesor Olczak-Kowalczyk.
Dlaczego zdrowie psychiczne
To jedno z najważniejszych wyzwań dla zdrowia publicznego, bo dotyka coraz większej liczby osób. Co czwarty Polak cierpiał przynajmniej raz w życiu na jakieś zaburzenie psychiczne, a trend jest globalny. Mówił o tym prof. Mariusz Gujski, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu, kierownik Zakładu Zdrowia Publicznego.
– Z ostatniego badania Barometr wynika, że ponad 84 mln Europejczyków zmaga się z problemami zdrowia psychicznego, a 89% mieszkańców UE, uważa, że promocja zdrowia psychicznego jest tak samo ważna, jak promocja zdrowia. A jednocześnie tylko 33% mieszkańców UE zgadza się ze stwierdzeniem, że osoby z problemami psychicznymi dostają taką samą pomoc, jak osoby zmagające się z problemami fizycznymi.
- WHO szacuje, że do roku 2030 depresja będzie najczęściej występującą chorobą na świecie. To, co w ostatnich latach dzieje się na świecie, sprawia, że poczucie bezpieczeństwa spada – dodał z kolei dr hab. Filip Raciborski, prodziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu ds. zdrowia publicznego.
Dlaczego potrzebujemy ekspertów zdrowia publicznego
Na tle Europy zdrowie Polaków nie wypada najlepiej. Alarmująca jest przede wszystkim obniżająca się liczba lat przeżytych w zdrowiu.
– Obecnie najważniejsze jest podejmowania takich działań, które nie dopuszczą do zachorowalności. Czynniki, które się składają na ten obszar: edukacja zdrowia, badania profilaktyczne, wczesna diagnostyka, to elementy, z którymi mamy problem, bo do tej pory głównie skupialiśmy się na medycynie naprawczej – podkreśliła dr Beata Małecka-Libera.
I dodała, że pozytywny efekt przyniesie tylko wspólne działanie i podniesienie tych trzech czynników do rangi priorytetu, także wśród społeczeństwa.
– Zbyt mało osób wie, co powinno robić i jak powinno żyć, jak powinien wyglądać ich styl życia, czy aktywność fizyczna. A ponad 50% czynników mogących redukować zachorowalność tkwi właśnie w stylu życia – zaznaczyła prelegentka.
Dlatego w zdrowiu, zarówno fizycznym, jak i psychicznym, tak istotne są monitorowanie, promocja i edukacja i tym właśnie, w różnych obszarach, powinni zajmować się absolwenci zdrowia publicznego. Przykładem jest profilaktyka nowotworowa. Mówił o tym dr hab. Paweł Koczkodaj, absolwent kierunku zdrowie publiczne na Wydziale Nauk o Zdrowiu WUM.
– 75% zgonów nowotworowych jest spowodowana poprzez narażenie na dym papierosy. Rocznie jest to około 100 tys. zgonów. Kto będzie edukował, kto będzie stawał tamę, żeby zmienić ten trend? Czy to będą lekarze lub pielęgniarki? Patrząc na statystyki wiemy, że w Polsce jest niewystarczająca liczba lekarzy i pielęgniarek. A biorąc pod uwagę procesy demograficzne, tzw. „silver tsunami”, chcemy, żeby tutaj swoje miejsce odnalazł profilaktyk czyli specjalista zdrowia publicznego.
Prelegent podkreślał, że system potrzebuje rzeszy ludzi, która w oparciu o dowody naukowe, będzie uświadamiać społeczeństwu, że wyroby tytoniowe są szkodliwe, że nie ma „zdrowszych” wyrobów nikotynowych, a dym tytoniowy jest jedną z najlepiej poznanych przyczyn różnych chorób, nie tylko raka płuc.
Na koniec dr hab. Paweł Koczkodaj zwrócił się do studentów zdrowia publicznego i opowiedział o swoich doświadczeniach zawodowych, podkreślając, jak wiele możliwości czeka na absolwentów tego kierunku.
– To, co mogę wam poradzić, to szukanie swojej pasji i obszaru w zdrowiu publicznym, który was najbardziej interesuje, bo jak dobrze wiecie, nie można być dobrym we wszystkim.
Panele dyskusyjne
Pierwszy panel dotyczył wyzwania, jakim dla zdrowia publicznego jest profilaktyka problemów zdrowia psychicznego. Debatę moderował dr hab. Dominik Olejniczak, a wzięły udział: dr Aleksandra Lewandowska, konsultant krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, dr Maja Herman, psychiatra i psychoterapeutka, prof. Agnieszka Neumann-Podczaska z Katedry i Kliniki Medycyny Paliatywnej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu oraz Marta Chalimoniuk- Nowak, edukatorka zdrowia i prezes Polskiego Stowarzyszenia Trenerów Zdrowia. Rozmawiano m.in. o zdrowiu psychicznym w kontekście pacjentów geriatrycznych, momencie, w którym należy zacząć wzmacniać zdrowie psychiczne oraz higienie cyfrowej.
W drugim panelu dyskutowano o zmianach systemowych i polityce zdrowotnej na rzecz zdrowia psychicznego. Rozmowę moderowała dr Aleksandra Kielan z Zakładu Zdrowia Publicznego, a uczestniczyły: dr Halszka Witkowska, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego, dr hab. Dorota Kleszczewska, prezes Zarządu Fundacji Instytutu Matki i Dziecka oraz Nina Wojtyra, dietetyczka i specjalistka zdrowia publicznego z Uniwersytetu SWPS. Mówiono m.in. o Narodowym Programie Zdrowia i realizowanym w jego ramach Krajowym Programie Zapobiegania Samobójstwom czy związku między stylem życia a zdrowiem psychicznym i wykorzystaniem tej zależności w realizowanych programach zdrowotnych.
Panel trzeci dotyczył promocji zdrowia w praktyce oraz tego, kim jest ekspert. Panel moderowała Katarzyna Bochniak, studentka kierunku lekarskiego, a dyskutowali: prof. Jarosław Pinkas, w latach 2018–2024 konsultant krajowy w dziedzinie zdrowia publicznego, dr hab. Grzegorz Juszczyk z Zakładu Zdrowia Publicznego, Urszula Szybowicz, prezes i założyciel Fundacji Nie Widać Po Mnie, dr Monika Wanke-Rytt z Kliniki Chorób Zakaźnych i Pediatrii UCK WUM. Mówiono o tym, jak przekazywać wiedzę, aby była zrozumiała dla odbiorców, o tym, jaka powinna być postawa eksperta, o tym, że media społecznościowe mogą być zagrożeniem dla zdrowia publicznego, w tym dla zdrowia psychicznego i jak nauczyć się wykorzystywać te media w sposób odpowiedni.
Warsztaty
Warsztat „Tiktokowe diagnozy - moda czy zagrożenie?” poprowadzili studenci z SKN Psychiatrii, zaś warsztat pt. „ChatGPT w praktyce: jak się skutecznie komunikować z AI?” prof. Joanna Gotlib z Zakładu Edukacji Badań w Naukach o Zdrowiu WUM.
